ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
2015-08-03
ស្ដាប់ ឬ ទាញយកសំឡេង
ទាហានការពារព្រំដែនវៀតណាម ជាប់នឹងព្រំដែនខ្មែរនៅចំណុចភូមិធ្លក ឃុំត្នោត ស្រុកកំពង់រោទិ៍ ក្នុងខេត្តស្វាយរៀង នៅថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥។
Photo Provided
ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា រួមមានទាំងយុវជន និងអ្នកនយោបាយផង បានងាកមកចាប់អារម្មណ៍ពីបញ្ហាព្រំដែននៅទិសខាងកើតវិញម្ដង នៅក្រោយពេលជម្លោះព្រំដែននៅប៉ែកខាងលិច ព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ នៅតំបន់ព្រះវិហារ បានស្ងប់ស្ងាត់ទៅវិញ បន្ទាប់ពីមានសង្គ្រាមបង្ហូរឈាមគ្នាកាលពីឆ្នាំ២០០៨ មកនោះ។
ព្រំដែននៅទិសខាងកើតដែលជាប្រទេសមហាមិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នោះ តើនឹងអាចឈានដល់ការបង្ហូរឈាមគ្នាក្នុងការការពារទឹកដីដូចនៅទិសខាងលិចដែរឬទេ? តើជម្លោះព្រំដែននេះ ជារឿងនយោបាយនៃរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរ ឬជាការឈ្លានពានរបស់វៀតណាម?
បញ្ហាព្រំដែន គឺជារឿងដ៏រសើបមួយរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ពិសេសព្រំដែនប៉ែកខាងកើត គឺកម្ពុជា-វៀតណាម។ ម្យ៉ាងដោយសារតែវៀតណាម មានស្លាកស្នាមចាស់បន្សល់ទុកពីអតីតកាលផងអំពីការឈ្លានពានយកទឹកដីកម្ពុជា នោះ បានធ្វើឲ្យពលរដ្ឋកម្ពុជា កាន់តែចាប់អារម្មណ៍ពីបញ្ហាព្រំដែននេះកាន់តែខ្លាំងថែមទៀត។
បញ្ហាជម្លោះព្រំដែននៅប៉ែកខាងលិចវិញ នៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ មកទល់ពេលនេះ នៅមិនទាន់រសាត់ទៅណាឆ្ងាយពីការចងចាំរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជា នៅឡើយ រហូតដល់មានការប្ដឹងផ្ដល់គ្នាទៅកាន់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ឲ្យបកស្រាយសាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ ឡើងវិញ។
ឥឡូវនេះបែរជាមានភាពចម្រូងចម្រាសបញ្ហាព្រំដែននៅប៉ែកខាងកើតវិញម្ដង។ ត្បិតតែបញ្ហាជម្លោះនេះ រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរមិនទាន់ប្រឈមមុខយក្សដាក់គ្នាជាផ្លូវការក្ដី តែឃើញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចេញលិខិតកំណត់ទូតដាក់ទៅរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ជាផ្លូវការជាច្រើនលើកច្រើនសា តែវៀតណាម ហាក់មិនខ្វល់នឹងកំណត់ទូតរបស់កម្ពុជា ឡើយ។ ការចេញកំណត់ទូតរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នេះ ក៏ជាកំណត់ទូតដ៏កម្រមួយ ដែលរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរជាមហាមិត្តយ៉ាងជិតស្និទ្ធនឹងគ្នារាប់សិបឆ្នាំមកហើយនោះ។
បន្ថែមពីនេះទៀត មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងបានថ្កោលទោសវៀតណាម ចំពោះការទប់ស្កាត់ពលរដ្ឋ យុវជន ព្រះសង្ឃ និងតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង មិនឲ្យចូលទៅមើលតំបន់ព្រំដែនកាលពីថ្ងៃទី២៨ មិថុនា រហូតដល់មានការប៉ះទង្គិចគ្នាប្រើអំពើហិង្សាដាក់គ្នា ធ្វើឲ្យព្រះសង្ឃ និងតំណាងរាស្ត្ររងរបួស។
ឆ្លើយតបនឹងការថ្កោលទោសរបស់បក្សប្រឆាំងនេះ ក្រសួងការបរទេសវៀតណាម វិញ ក៏ចេញលិខិតឆ្លើយតបថ្កោលទោសមកតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង ដែលបានដឹកនាំប្រជាពលរដ្ឋទៅមើលព្រំដែននោះដែរ ដោយវៀតណាម អះអាងថា តំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំងបានដឹកនាំព្រះសង្ឃ យុវជន ចូលទៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួន ដែលធ្វើឲ្យសមត្ថកិច្ចវៀតណាម ឃាត់ឃាំង តែពួកគេនៅតែរឹងទទឹងដើរចូល។
ម្យ៉ាងវិញទៀត ការឈ្លានពានរបស់វៀតណាម ជីកស្រះចំនួន ៨ នៅខេត្តរតនគិរី និងការចូលមកហាមឃាត់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរធ្វើចម្ការលើដីរបស់ខ្លួននៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ ការបង្ខិតចូលមកដីខ្មែរនៅខេត្តស្វាយរៀង កន្លងមក និងនៅតំបន់មួយចំនួនទៀត តាមមើលទៅមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមិនដឹងនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែហេតុអ្វីបានជារដ្ឋាភិបាលគិតគូរ និងចេញកំណត់ទូតនៅពេលគណបក្សប្រឆាំងសើរើពីបញ្ហាព្រំដែននៅពេលនេះទៅវិញ?
អាជ្ញាធររារាំងពលរដ្ឋពីភ្នំពេញមិនឲ្យចូលមើលបង្គោលព្រំដែន នៅខេត្តស្វាយរៀង កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥។ RFA/Uon Chhin
ជាងនេះទៅទៀត រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ហាក់ដូចជាបិទបាំងអំពីបញ្ហាព្រំដែននេះ ដែលមិនបើកទូលាយឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទៅពិនិត្យមើលតំបន់ដែលមានជម្លោះដោយងាយនោះទេ ដូចជាតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំងបានដឹកនាំប្រជាពលរដ្ឋជាង ២ពាន់នាក់ទៅពិនិត្យព្រំដែន បែរជាអាជ្ញាធរឃាត់ និងអនុញ្ញាតឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលទៅមើលតំបន់ព្រំដែនបង្គោលលេខ២០៣ តែ ១០០នាក់ទៅវិញ។
ម្យ៉ាងទៀត ការងើបឡើងវិញពីការឈ្លានពានព្រំដែនរបស់វៀតណាម នៅពេលនេះ នៅក្រោយពេលកម្ពុជា ស្ងប់ស្ងាត់ជម្លោះព្រំដែនជាមួយថៃ។ នេះជាឱកាសថ្មីមួយទៀតសម្រាប់វៀតណាម ធ្វើឲ្យពលរដ្ឋកម្ពុជា នាំគ្នាចាប់ផ្ដើមមើលទិសខាងកើតវិញម្ដង។ លើសពីនេះទៀត គេនៅចាំបានថា នៅក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ គឺជាពេលវេលាមួយដែលថៃ ចាប់ផ្ដើមផ្ទុះអាវុធបង្កសង្គ្រាមជាមួយទាហានកម្ពុជា នៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ។ នៅពេលនោះ ស្ថានភាពនយោបាយនៅប្រទេសថៃ កំពុងតែប្រឈមនឹងភាពវឹកវរ ដោយសារក្រុមអាវលឿងដែលគេដឹងថា ជាក្រុមគាំទ្ររាជវង្សានុវង្ស ប្រឆាំងនឹងក្រុមអាវក្រហមគាំទ្រអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត់ (Thaksin Shinawatra)។
ស្ថានភាពច្របូកច្របល់នៅក្នុងប្រទេសថៃ អស្ថិរភាពនយោបាយកើតឡើងនៅពេលនោះ គឺជម្លោះព្រំដែនជាមួយកម្ពុជា ក៏អាចជានយោបាយរបស់ក្រុមអាវលឿងថៃ ដើម្បីទាញយកការគាំទ្រពីពលរដ្ឋខ្លួន នៅខណៈដែលពលរដ្ឋច្រើនលើសលប់គាំទ្រក្រុមអាវក្រហមរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក ថាក់ស៊ីន នៅគ្រានោះ។
ដោយឡែកសម្រាប់កម្ពុជា វិញ ក៏ជាពេលវេលាប្រកួតប្រជែងដ៏ធំក្នុងការបោះឆ្នោតអាណត្តិទី៤ ដែរ។ កាលណោះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំរបស់ លោក ហ៊ុន សែន ក៏ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនមើលឃើញពីការខំតស៊ូតទល់រឿងព្រំដែននេះខ្លាំងក្លាដែរ រហូតដល់ដាក់ពាក្យប្ដឹងទៅតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ ឲ្យបកស្រាយសំណុំរឿងចាស់នៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារឆ្នាំ១៩៦២ ឡើងវិញ ដែលស្របទៅនឹងការចង់បានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងគណបក្សប្រឆាំងដូចគ្នា។
បញ្ហាជម្លោះព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និងថៃ នេះ ប្រជាពលរដ្ឋស្ទើរតែទូទាំងនគរកាលណោះ បានមើលឃើញថា រដ្ឋាភិបាលរបស់ លោក ហ៊ុន សែន បានគិតគូរអំពីបញ្ហាបូរណភាពទឹកដីមិនឲ្យប្រទេសជិតខាងឈ្លានពានបាន។ ទូរទស្សន៍បាយ័ន និងទូរទស្សន៍ ស៊ី.ធី.អិន (CTN) បានបង្កើតកម្មវិធីរៃអង្គាសប្រាក់ពីប្រជាពលរដ្ឋជូនដល់កងទាហានជាការលើកទឹកចិត្តដល់ពួកគាត់ ក្នុងការការពារទឹកដីនៅសមរភូមិដែលជាប្រាក់ឧបត្ថម្ភបន្ថែមទៀតផង។
នៅទីបំផុត ការសម្រេចចិត្តចុងក្រោយនៅថ្ងៃទី២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនលើសលប់ បានបោះឆ្នោតឲ្យ លោក ហ៊ុន សែន ដឹកនាំបន្តទៀត ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា របស់លោកទទួលបាន ៩០អាសនៈ ដែលជាចំនួនច្រើនលើសលប់។
ងាកមកមើលស្ថានភាពជម្លោះព្រំដែនវៀតណាម សព្វថ្ងៃនេះវិញម្ដង តាមមើលទៅមិនសូវខុសពីស្ថានភាពជម្លោះរវាងព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ នោះដែរ។ ជម្លោះព្រំដែនវៀតណាម-កម្ពុជា ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏ជិតស្និទ្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រាប់សិបឆ្នាំមកហើយ អ្នកណាក៏ដឹងពីភាពជិតស្និទ្ធនេះដែរ តើមូលហេតុអ្វីបានជាវៀតណាម បង្ហាញពីភាពឈ្លានពាននៅពេលនេះ? តើហេតុអ្វីបានជារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចេញលិខិតថ្កោលទោសម្ដងហើយម្ដងទៀត ដែលមិនធ្លាប់មានដូច្នេះទៅវិញ?
បញ្ហានេះតាមមើលទៅ ប្រហែលជាមាននយោបាយអ្វីនៅពីក្រោយខ្នងរឿងជម្លោះនេះ។ បញ្ហាជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម នេះ អាចនឹងមានការប៉ះទង្គិចគ្នាខ្លាំងដូចនៅព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ កាលពីឆ្នាំ២០០៨ ទៀតក៏ថាបាន។ ជម្លោះព្រំដែនវៀតណាម កាន់តែរីកធំនោះ ចង់មិនចង់ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវតែប្ដឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ មិនខុសពីករណីកម្ពុជា ប្ដឹងភាគីថៃ រឿងជម្លោះប្រាសាទព្រះវិហារ នោះឡើយ។
ការធ្វើដូច្នេះ ក៏ស្របទៅនឹងការចង់បានរបស់គណបក្សប្រឆាំងដែរ ព្រោះថា ឥឡូវនេះក្រុមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលផ្អាកការបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរជាបណ្ដោះអាសន្ន ហើយប្ដឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ពីករណីជម្លោះនេះ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ កាលពីថ្ងៃទី២៩ កក្កដា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានផ្ញើលិខិតជូនប្រធានរដ្ឋសភា ជាការឆ្លើយតបនឹងសំណើរបស់តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចំពោះការស្នើសុំរដ្ឋាភិបាលលើកយកបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនជាមួយប្រទេសវៀតណាម ប្ដឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ។
ក្រុមពលរដ្ឋប្រហែល ១០០នាក់ដែលអាជ្ញាធររៀបចំ រារាំងពលរដ្ឋពីភ្នំពេញមិនឲ្យចូលមើលបង្គោលព្រំដែន នៅខេត្តស្វាយរៀង កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥។ RFA/Uon Chhin
លិខិតចុះហត្ថលេខាកាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា របស់ លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលមិនដែលព្រងើយកន្តើយម្តងណាឡើយរាល់បញ្ហាព្រំដែនដែលកើតមានឡើងតាមបណ្តោយព្រំដែន។ រាជរដ្ឋាភិបាល បានធ្វើលិខិតផ្លូវការ និងបានចេញកំណត់ការទូតតវ៉ាទៅភាគីវៀតណាម ជាច្រើនលើក។ លើសពីនេះទៀត នៅថ្ងៃទី៦ ខែកក្កដា និងថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥ រាជរដ្ឋាភិបាល បានស្នើទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ និងទៅប្រទេសមហាអំណាចរួមមាន បារាំង អាមេរិក និងអង់គ្លេស សុំខ្ចីផែនទីដើមទាំងអស់ដែលកម្ពុជា ប្រគល់ឲ្យអន្តរជាតិទទួលស្គាល់ព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម នាឆ្នាំ១៩៦៤ ដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់បញ្ជាក់អំពីភាពត្រឹមត្រូវពិតប្រាកដជាមួយផែនទីដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងប្រើប្រាស់។
ការស្វះស្វែងរកជំនួយពីប្រទេសមហាអំណាចរបស់រដ្ឋាភិបាលនៅពេលនេះ លោក ហ៊ុន សែន ហាក់បង្ហាញជំហរថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងគិតគូរពីបញ្ហាបូរណភាពទឹកដី។ បើដូច្នេះមែន នេះមិនជាសកម្មភាពប្រជាភិថុតិ ដើម្បីទាញយកការចាប់អារម្មណ៍ពីប្រជាពលរដ្ឋឡើងវិញ បន្ទាប់ពីគណបក្សនេះបានធ្លាក់សំឡេងអ្នកគាំទ្រយ៉ាងគំហុកកាលពីបោះឆ្នោតអាណត្តិទី៥ ទេ ឬយ៉ាងណា? ប្រសិនបើកម្ពុជា ប្ដឹងវៀតណាម ទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ នៅទីក្រុងឡាអេ តើវៀតណាម នឹងចំណេញអ្វីខ្លះ ហើយកម្ពុជា ខ្លួនឯងនឹងចំណេញអ្វីខ្លះ?
ឆ្លើយតបនឹងសំណួរនេះ នរណាក៏ដឹងដែរថា វៀតណាម មានមហិច្ឆតាវាតទីឈ្លានពានទឹកដីកម្ពុជា ឥតឈប់ឈរ ក៏ប៉ុន្តែសកម្មភាពនៅពេលនេះ មិនមែនជារឿងឈ្លានពានតែមួយមុខប៉ុណ្ណោះទេ គឺវៀតណាម ហាក់ដូចជាជួយដល់គណបក្សសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនឲ្យមានការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនវិញ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតអាណត្តិក្រោយ ព្រោះថា ការធ្វើដូច្នេះ វៀតណាម គ្មានខាតបង់អ្វីទេ។
ក្រៅពីនេះទៀត បើសិនជាតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ យកករណីនេះមកជំនុំជម្រះវិញ គឺតុលាការត្រូវការពេលវេលាច្រើន និងស្របពេលប្រទេសកម្ពុជា នឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតអាណត្តិទី៦ ទៀត។ ជាងនេះទៀត បើសិនជាតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ កាត់សេចក្ដីណាដោយយោងលើផែនទីដែលតម្កល់នៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ឬយោងលើបង្គោលព្រំដែនដែលរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរបោះបង្គោលព្រំដែនហើយស្រាប់នោះ គឺវៀតណាម ចំណេញទឹកដីពីកម្ពុជា ហើយដីស្រែចម្ការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ នឹងបាត់បង់ដោយស្វ័យប្រវត្តិ។
នយោបាយជួយគ្នា គឺធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរចំណេញរៀងៗខ្លួន ពោលគឺវៀតណាម ចំណេញទឹកដី រីឯរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចំណេញរឿងនយោបាយដោយអាចទាញយកការសន្លឹកឆ្នោតដែលបាត់បង់មកវិញ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ។
ក៏ប៉ុន្តែ នយោបាយជួយគ្នារវាងសម្ព័ន្ធមិត្តទាំងពីរនេះ អាចនឹងបរាជ័យវិញក៏ថាបាន ព្រោះថា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា មួយចំនួន អាចមើលឃើញពីអាថ៌កំបាំងជម្លោះព្រំដែននេះ ព្រោះថា ពលរដ្ឋ និងយុវជន មានសន្ទុះខ្លាំងក្លាក្នុងការគិតគូរពីបញ្ហាព្រំដែន ហើយពួកគាត់បានស្វែងយល់ និងគិតគូរពីរឿងនយោបាយបានយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំជាងមុនដែរ៕
No comments:
Post a Comment